ความรักของท่านเจ้าคุณ
วันนี้ ขอพาสมาชิกไปสำรวจถึงห้องนอนของท่านเจ้าคุณพระยาสมันตรัฐบุรินทร์ ไปชมตู้เสื้อผ้าไม้สักที่ข้าราชการระดับกรมการเมือง* ร่วมกันมอบให้เป็นของขวัญวันวิวาหมงคลของท่านกับคุณแช่ม เมื่อปี 2465
ก่อนที่ท่านจะเข้าพิธีวิวาหมงคลกับคุณแช่ม ท่านมีภรรยามาแล้ว 3 คน ท่านแรกคือคุณล้อมชาวกรุงเทพมีบุตรสาว 2 คน ภรรยาคนแรกเสียชีวิตขณะที่ท่านรับราชการที่จังหวัดปัตตานี ท่านจึงสมรสกับใหม่กับคุณหญิงพร ชาวปากพน จังหวัดพัทลุง สกุลเดิมคือ”รงค์ชนะ” แต่ไม่มีบุตรด้วยกัน ท่านที่สามคือคุณแหมะยูชาวเบตงมีบุตรสาวเพียงคนเดียวคือคุณอิ่ม สมันตรัฐ
ท่านมีบุตรสาวเพียงสามคนจากการแต่งงานสามครั้ง สิ่งที่ท่านรอคอยคือบุตรชายเพื่อสืบสกุล ท่านจึงสมรสเป็นครั้งที่4 กับคุณแช่มชาวละงู ในปี 2465 ขณะดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดสตูล การสมรสครั้งนี้ ท่านได้บุตรชายสมปรารถนาถึง 3 คนคือ คุณเติมศักดิ์ – เสรี – ชัยรัฐ จากบุตรชายหญิงทั้งหมด 5 คนที่เกิดกับคุณแช่ม
โดยเฉพาะบุตรชายคนโตนั้นทำให้ท่านภูมิใจยิ่ง ดำเนินรอยการเป็นนักปกครองที่ดีและมีความสามารถ เป็นที่รักของผู้บังคับบัญชา เพื่อนร่วมงานและราษฎรไม่แพ้ท่านทีเดียว ท่านเจ้าคุณเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดตอนอายุ 46 ปี ขณะที่คุณเติมศักดิ์ สมันตรัฐบุตรชายคนโตของท่านเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดปัตตานีตอนอายุ 48 ปีจากความประสงค์ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช นายกรัฐมนตรีที่ต้องการผู้ว่าราชการจังหวัดที่เป็นมุสลิมเพื่อไปปกครองจังหวัดปัตตานีที่มีปัญหาความวุ่นวายอยู่ในขณะนั้น
เพจประวัติศาสตร์สตูลเคยพาไปชมบ้านท่านเจ้าคุณพระยาสมันตรัฐบุรินทร์มาแล้วครั้งหนึ่ง แต่ยังไม่เคยเข้าไปถึงห้องนอนของท่าน ครั้งนี้คุณภัทรพร สมันตรัฐได้อนุญาตเป็นพิเศษ ทำให้ได้เห็นตู้เสื้อผ้าอายุ 96 ปี ทำจากไม้สักที่ข้าราชการระดับสูงในจังหวัดร่วมกันมอบให้เป็นของขวัญแต่งงานของท่านเจ้าคุณ
ห้องนอนของท่านมีขนาด 4.55 x 5.20 เมตร มีเตียงนอนสี่เสาสำหรับกางมุ้งทำจากไม้สัก เป็นเตียงหลังเดิมอายุกว่าร้อยปี หัวนอนหันไปทางทิศใต้ตามความเชื่อของคนไทย ด้านหัวนอนวางตู้เซฟขนาดเล็กผลิตจากอังกฤษ ถัดไปเล็กน้อยเป็นที่ตั้งกระเป๋าเดินทางเหล็กที่ท่านเคยใช้ออกท้องที่ ด้านปลายเท้าซึ่งเป็นทิศเหนือและด้านทิศตะวันออกมีหน้าต่างด้านละบาน
ตู้ไม้สักหลังดังกล่าววางอยู่ด้านทิศใต้คนละฝั่งกับเตียงนอนโดยมีประตูทางเข้าห้องอยู่ตรงกลาง เป็นตู้ไม้สักสองประตูสองลิ้นชัก ภายในตู้ด้านบนแบ่งเป็นชั้นๆสำหรับวางเสื้อผ้า บานประตูด้านนอกฝั่งซ้ายแกะสลักลาย ฝั่งขวากรุกระจกเงาซึ่งเป็นของราคาแพงในสมัยนั้น ตรงกึ่งกลางขอบบนของตู้มีแผ่นทองเหลืองสลักข้อความว่า
” ข้าราชการชั้นกรมการจังหวัดสตูลให้เป็นที่ระลึกในงานวิวาหมงคล พ.ศ.๒๔๖๕ ”
บ้านไม้เมืองร้อนของท่านเจ้าคุณมีแบบบ้านที่ไม่เหมือนใครเลย เพราะท่านออกแบบเอง ท่านกำหนดให้มีระเบียงยาวเชื่อมอาคารไม้แบบบังกะโลเมืองร้อนที่นิยมสร้างกันในอาณานิคมของอังกฤษ ตัวบ้านมีระบบไหลเวียนและระบายอากาศที่ดี ทายาทรุ่นปัจจุบันยังคงรักษาไว้เหมือนเดิม บ้านจึงเย็นสบายน่าอยู่
ขอเชิญพบกับมุมต่างๆในบ้าน ที่เจ้าของอนุรักษ์ไว้ได้ดีที่สุด ในบรรดา”บ้านเก่า” ทั้งหมดในจังหวัดสตูล
____________________
*ข้าราชการระดับกรมการจังหวัด คือข้าราชการระดับหัวหน้าส่วนเช่นสรรพากรจังหวัด คลังจังหวัด ศึกษาธิการจังหวัด เกษตรจังหวัด เป็นต้น
____________________
ขอขอบพระคุณ คุณภัทรพร สมันตรัฐ ที่กรุณาอนุญาตให้เข้าบันทึกภาพ
