หลายๆคนคงจะสะดุดตากับอาคารขนาดใหญ่หลังหนึ่งเมื่อยามที่ผ่านเส้นทางปัตตานี-นราธิวาส ช่วงถนนโค้งผ่านตำบลบางปู จะเห็นโดมสีฟ้าจะค่อยๆปรากฏต่อสายตาทุกๆท่าน
และที่นี่คือ มัสยิด อัตตะอาวุนบางปูหลังใหม่ โดมสีฟ้า มัสยิดที่เรียกได้ว่าเป็น 1 ใน มัสยิดที่สวยงามที่สุด ใหญ่โตที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย ที่สร้างจากการร่วมมือร่วมแรงและกำลังทรัพย์ของคนในชุมชน ที่ตั้งอย่างตระหง่าน บนพื้นที่ 5 ไร่ กว่า ต. บางปู อ. ยะหริ่ง จ.ปัตตานี มัสยิดที่เรียกได้ว่าเป็นมัสยิดที่สร้างนานที่สุดในประเทศไทย ลงทุนลงแรงผ่านสร้างมายาวนาน ผ่านกาลเวลามากว่า 33 ปีแล้ว เป็นบันทึกประวัติศาสตร์หน้าหนึ่งอันน่าจดจำ
เป็นงานสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ในรูปแบบล้ำสมัย ที่มีความน่าสนใจ ยกเป็นกรณีศึกษาได้ ตั้งแต่การก่อตั้งมัสยิด การระดมแนวคิด ความท้าทายในการจัดหางบประมาณ และความคิดก้าวหน้าของชุมชนในยุค 30 กว่าปีก่อน นั้นหากเทียบแล้วนับว่าเป็นการออกแบบที่ทันสมัย ของกลุ่มคนเล็กๆในชุมชนที่ไม่ได้มีทุนทรัพย์มากมายนัก แต่ด้วยหัวใจมุ่งมั่น บากบั่น ด้วยพลัง และมวลชน ตลอดจนความตั้งใจ และสำคัญที่สุดเหนือสิ่งอื่นใดนั่นก็คือ ความศรัทธาต่อพระผู้เป็นเจ้า ที่นำมาสู่ผลงานอันโดดเด่นได้ในวันนี้ อย่างไม่ธรรมดา
เริ่มต้นจากการสร้างโดยการวางแปลน วางแผนของคนในชุมชนในพื้นที่ขนาดเล็กก่อน ในขณะที่คณะกรรมการมาปรึกษากับสถาปนิกในการออกแบบ และออกแบบมัสยิดขนาดกลางไปแล้วนั้น คณะกรรมการมัสยิดมีมติให้จัดซื้อที่ดินที่ติดกับพื้นที่มัสยิดเพิ่มเติม เมื่อคณะกรรมการได้เนื้อที่มัสยิดที่เพียงพอแล้ว มีการวางผังช่วงแรก ด้วยการสร้างฐานเป็นผังสี่เหลี่ยม ดำเนินการตอกเข็มก่อนที่ผังแปลนจะถูกออกแบบและนำมาปรับเปลี่ยนเพิ่มเติมในภายหลังให้เป็นมัสยิดขนาดใหญ่ จนเกินความจำเป็นของชุมชนในสมัยนั้น มัสยิดหลังนี้ใหญ่โตเกินไปแบบไม่คาดฝัน เกินกำลังที่คนชุมชนบางปูจะคาดการณ์ จนมีเสียงสบประมาทว่า จะเอาเงินลงทุนที่ไหนมาสร้างมัสยิดใหญ่โตขนาดนี้ และยังเคยถูกขนานนามว่า มัสยิดที่สร้างไม่เสร็จ
จากจุดเริ่มต้นกับผืนดินแปลงแรกที่ระดมทุนจากการขอรับบริจาคด้วย ราคา 300,000 บาทจน ปัจจุบัน หมดงบประมาณไปแล้วกว่า 65 ล้านบาทแล้วใช้สถาปนิกออกแบบทั้งหมด 3 คน ผ่านการแก้แบบปรับแบบตลอดเวลาที่ทำการก่อสร้างตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงปัจจุบัน จวบจนถึงวันนี้ ถ้ามองด้านโครงสร้างแล้วมัสยิดถูกสร้างสำเร็จแล้วที่ 80 เปอรเซนต์
ที่นี่ยังเป็นที่ รองรับแขกเหรื่อ จุดแวะพัก ของผู้สัญจรทั้งไทย –มาเลเซีย ได้อย่างสบายๆเพื่อรองรับผู้คนการทำละหมาด ทั้งหมดที่มีความจุ 5000 คน
และมัสยิดหลังนี้ยังคงถูกสร้างไปเรื่อยๆ ตามเจตนาเดิมที่ตั้งใจไว้เมื่อแรกเริ่มในสมัย 30 ปีที่แล้ว ยังไม่มีการกำหนดที่ชัดเจนว่า มัสยิดจะก่อสร้างเสร็จสิ้นสมบูรณ์ เมื่อไหร่ แต่ด้วยเจตนารมณ์ที่ยังเหนียวแน่น เพื่อหวังว่า ที่นี่ จะเป็นศูนย์รวมของชุมชน สร้างสังคมอย่างมีพลัง ให้ชุมชนได้ตระหนักรู้ และได้คิดเสียสละ อุทิศตน และทุ่มเททั้งพลังกาย พลังแห่งศรัทธา พลังใจ และกำลังทุนจากที่สามารถพอหามาได้ เพื่อสร้างศูนย์รวมใจที่เป็น ของชุมชนให้ยาวนาน ดั่งความคิดและปฎิภาณดั่งเดิม ที่พวกเขาชาวชุมชนบางปูขออุทิศตนสร้างมัสยิดหลังนี้ ที่เปรียบเสมือนบ้านของอัลลอฮ เพื่อพลังศรัทธา จนชีวิตจะหาไม่ และประวัติศาสตร์ได้จารึกไว้แล้วว่า พวกเขาชุมชนบางปูได้สร้างมัสยิดที่เรียกว่า สร้างยาวนานที่สุดในประเทศไทย
อ่านฉบับเต็มได้จาก SENI BINA PATANI วิจิตรสถาปัตยปาตานี /จากโครงการมลายูปริทัศน์ สื่อสะท้อน ศิลป วัฒนธรรม ขอบคุณภาพบางส่วนจาก ปาริ แวอิซอ /โซ idio/ เรื่อง สุกรี มะดากะกุล นิอาแซ นิเดฮะ
