กะพ้อ แม้เป็นเพียงอำเภอเล็กๆ แต่มีเรื่องราววิถีชีวิตผู้คนที่น่าสนใจอยู่มากทีเดียว เช่นเรื่องของ ปราชญ์ชาวบ้าน แบเซ็ง หรือ แวอุเซ็ง แต วัย 63 ปี บุคคลตัวอย่าง เกษตรกรนักพัฒนาผู้ริเริ่มโครงการปลูกพืชพันธุ์เกษตรทางเลือกต่างๆ ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตามพระราชดำริๆ ให้กับชาวบ้าน เพื่อใช้เวลาว่างและเสริมรายได้ เนื่องจากราคายางพาราขณะนี้อยู่ในช่วงภาวะที่ตกต่ำ การปลูกพืชเสริมรายได้ ประเภทอื่นๆ จึงจำเป็นอย่างมาก ชาวบ้านที่รู้จักกันเรียกขานกันว่า แบเซ็ง
แบเซ็ง หรือ แวอุเซ็ง แต วัย 63 ปี อาชีพเดิมเป็นเช่นชาวบ้านทั่วไป ยึดอาชีพเกษตรกรรม ทำสวนยางพารา ด้วยมีความรักในอาชีพเกษตรกรรม จึงหมั่นเพียรเรียนรู้อยู่ตลอดเวลา ผ่านการฝึกอบรมดูงานภายใต้การสนับสนุนของหน่วยงานต่างๆ ของภาครัฐ และกลับมาทดลองในแปลงของตนเอง บนพื้นที่ 2 ไร่กว่าๆเท่านั้น ตั้งอยู่เลขที่ 15/1 หมู่ที่ 7 บ้านกะลุบี อำเภอกะพ้อ เป็นศูนย์เรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของตำบล
การเข้าใจเรื่องดิน ปรับปรุงดิน ไม่ใช้ปุ๋ยสารเคมี และศึกษาเรื่องสมุนไพรต่างๆ และยังค้นหาสมุนไพรจากระบบนิเวศๆเชิงเขา ในแถบชุมชนที่อยุ่ของตนเอง รวมทั้งเรียนรู้จากคนรุ่นก่อนๆ การกินผักเป็นยา แบบคนในสมัยอดีต
จากการที่ได้เรียนรู้อย่างจริงจังและนำมาปฏิบัติจริงจนประสบผลสำเร็จหลายอย่าง โดยเฉพาะการนำผัก พืชพันธุ์ต่างๆ มาขยายผล มาทดลองอย่างจริงจังจนประสบผลสำเร็จ และในช่วงเวลากว่า 10 ปี ได้ถ่ายทอดความรู้ต่างๆ ให้แก่ชาวบ้านเสมอมา และยังต้อนรับ คณะๆจากที่ต่างๆเข้ามาเรียนรู้อยู่ต่อเนื่องเป็นประจำ
ในแปลงผักปลอดสารพิษมีพืชพันธุ์ที่น่าสนใจอย่างหลากหลาย ทั้งพืชในท้องถิ่นและต่างถิ่นที่นำมาปลูกศึกษาทดลอง บอกกล่าวมาบางส่วน เช่น เมนทอล มิ้น หญ้าหวาน แปะตาปี้ รวมถึงพืชป่า เช่น ควายผู้ ปลาไหลเผือก เมล็ดมังกร กานพลูป่า การพลูไทย จำปากอ และอื่นๆ ส่วนมากเป็นผัก สมุนไพรประโยชน์ซึ่งสามารถนำมาเป็นยารักษาโรคได้ดี
นอกจากนั้น ยังมีพืชที่สามารถสร้างรายได้เสริมให้กับชาวบ้าน เช่น การปลูกเห็ดในสวนยาง ปลูกข้าวโพดในไร่ข้าว พืชตระกูลถั่ว ฟักทอง มันสำปะหลัง มันเทศ มะนาว และอื่นๆ รวมทั้งยัง มีส่วนเลี้ยงปศุสัตว์ เลี้ยง แพะ เป็ด ไก่ ทำฟาร์มตัวอย่าง ให้กับชาวบ้านได้ศึกษา
เลี้ยงแพะ แบบปลูกบ้านแพะยกพื้นสูง ไว้เก็บมูลแพะ เลี้ยงไก่ไว้ใต้ถุนบ้านแพะ ให้ไก่ ย่ำๆมูลแพะ เพื่อที่นำมูลแพะไปทำปุ๋ย ให้ พืชผัก ต่อไป ที่น่าสนใจคือ มะนาว มะนาวของแบเซ็ง ออกผลดกเต็มต้น ตลอดทั้งปี มีเคล็ดลับใช้ แมลง ในการผสมเกสร แบบธรรมชาติ รับปุ๋ยคอกแบบธรรมชาติ มะนาวจึงออกลูกเต็มที่ มีน้ำมาก คุณภาพชั้นเยี่ยม
ขณะนี้ ชาวบ้านเริ่มเข้ากลุ่ม จัดการตัวเองเป็นสมาชิก ขยายแปลงปลูกผักกันหลายคนแล้ว ซึ่งตอนนี้ยังอยู่ระหว่างทดลอง ติดตามผล และไปแนะนำเพิ่มความรู้ให้แก่ชาวบ้านแบบตัวต่อตัว คาดว่าอนาคตจะดีขึ้นอีก เพิ่มผลิตผลออกมาเพิ่มมากขึ้น
ในอนาคต แบเซ็งวางเป้าหมายไว้ว่า ให้ชาวบ้านเข้าใจ การทำเกษตรทางเลือก การทำเกษตรพอเพียง และทุกคนยังต้องจัดการเรื่องของป่าต้นน้ำ การรักษาป่า รักษาแหล่งน้ำ รักษาสัตว์ป่า ในชุมชน เพื่อให้ลูกหลานได้รับ สิ่งแวดล้อมที่ดี ตลอดไป ผุ้ที่สนใจสามารถติดต่อเรียนรู้ได้ที่ แวอุเซ็ง แต โทร. (081) 275-6642
แบเซ็ง กล่าวว่า “สำหรับทุกท่าน ที่อยากมีทางเลือกใหม่ๆ ต้องการปลูกพืชใหม่ๆ ที่สร้างรายได้เสริมอาจจะทำรายได้มากเป็นรายได้หลัก อาชีพหลักก็ได้ ที่ของผมที่นี่ พร้อมให้ความรู้กับทุกๆท่านที่มา เราทดลองทำเกษตรหลายๆอย่างแล้ว เป็นผลสำเร็จด้วยดี ที่นี่พร้อมยินดีต้อนรับทุกๆท่าน จะมาเป็นคณะๆ หรือ มาเป็นบุคคลก็ได้ มาเรียนรู้กันได้เลยครับ”
สุกรี มะดากะกุล บก.@ชายแดนใต้
